Nowa droga i dożynki 2024 w Jarnołtowie

         W drugiej połowie sierpnia 2024 r. zrealizowany został pierwszy etap budowy bitumicznej nawierzchni drogi gminnej w centrum wsi, łączącej dawny majątek ziemski z drogą powiatową nr 1207 N Jarnołtowo – Wielki Dwór. Nowa droga dobiega do budynku dawnej rządcówki i umożliwia dojazd do dziesięciu gospodarstw domowych skupionych wokół zabudowy rozparcelowanego majątku nad jarnołtowskim stawem.

         Poprzez utwardzenie nawierzchni znacznie poprawiony został komfort dojazdu, który szczególnie dokuczliwy był wiosną i jesienią. Cieszyć mogą się nie tylko kierowcy pojazdów samochodowych, ale także rowerzyści i piesi, którzy wspólnie korzystać będą z nowej inwestycji. W drugim etapie planowane jest położenie nawierzchni bitumicznej przedłużając ją do skrzyżowania z droga asfaltową w kierunku Jarnołtówka.

         Z historycznego obowiązku należy stwierdzić, iż dojazd do stawu i zabudowy nad nim oraz okolicznych pól, po założeniu wsi w średniowieczu, przebiegał traktem od głównego skrzyżowania dróg i stojącej tam karczmy przez teren dzisiejszego boiska. Droga w śladzie dzisiejszej nowo utwardzonej powstała i nabrała znaczenia dopiero po roku 1770, gdy Jerzy Fryderyk von Hülsen wybudował jarnołtowski pałac i urządził reprezentacyjny wjazd z wielką bramą w miejscu gdzie dziś łączy sie droga gminna z powiatową. Od tamtego czasu dojazd od południa do zabudowy nad stawem i do pałacu możliwy był zarówno drogą przez dzisiejsze boisko jak i od obecnej drogi powiatowej. Obrazuje to fotografia z wycinkiem mapy według stanu z 1910 roku. 

         Piszący te słowa pamięta murowane z czerwonej palonej cegły duże słupy, osadzone na rzucie kwadratu, zwieńczone pokryciem z dachówki ceramicznej. Słupy z wmurowanymi w nich metalowymi elementami zawiasów, na których osadzone były wcześniej metalowe bramy. Obok nich stały nieco skromniejsze, podobne słupy do osadzenia furtek wejściowych, będące elementem reprezentacyjnego wjazdu. Na przełomie lat 60 i 70 ubiegłego wieku słupy rozebrali nieznani sprawcy, dziś nie ma najmniejszego śladu po reprezentacyjnym wjeździe do pałacu von Hülsenów.

         W okresie międzywojennym, dzisiejsza droga powiatowa od numeru posesji 54 w Jarnołtowie, przez centrum wsi, do Bart została utwardzona otoczakami granitowymi (głazami tworzącymi tzw. bruk). W tym samym czasie podobnymi kamieniami utwardzona została droga, o której mowa na wstępie.

         W roku 1918 podupadający jarnołtowski majątek ziemski wraz z folwarkiem Hülsenhof (1229 hektarów) wykupiło Wschodniopruskie Towarzystwo Ziemskie (Ostpreußische Landgesellschaft m.b.H. z Królewca) i dokonało jego parcelacji na mniejsze gospodarstwa rolne, kompleks parkowo dworski zakupiły przybyłe z Francji Charlotta de Beaulier wraz z siostrą, a folwark Hülsenhof lekarz weterynarii Matz Wilhelm. Podczas parcelacji majątku teren dzisiejszego boiska podzielono na działki uprawne, a opisywaną wcześniej prowadzącą przez nie drogę formalnie zlikwidowano. Na zachowanym wyrysie geodezyjnym z roku 1922 działki te oznaczono litera “A” – od Ackerfeld (pole orne) i drogi tam nie wytyczano.

         Drogę zlikwidowano formalnie, ale w praktyce istniała i przejazd był możliwy aż do lat 60 ubiegłego wieku, kiedy to wybudowano budynek punktu skupu mleka, a później remizę straży pożarnej. Najpierw zlikwidowano rozwidlenie tej drogi i przesunięto ją nieco bliżej linii brzegowej stawu, a później zaniechano z przejazdu po tym terenie prawie całkowicie. Na mapie z roku 1955 wyrysowana jest jeszcze, jako czynna droga polna.

         W tygodniu kończącym sierpień 2024 r. w centrum wsi, w sąsiedztwie terenu przykościelnego wystawiono, jak nazywają go jego autorzy, „witacz dożynkowy” – dwie olbrzymich rozmiarów maskotki świnek otoczone dorodnymi tegorocznymi plonami z pól i warzywników. Było to zapowiedzią i jednocześnie zaproszeniem do udziału w organizowanych tegorocznych dożynkach. A zapowiadać było co: 1 września dożynki parafialne w Jarnołtowie; 7 września dożynki gminne w Małdytach i 8 września XXIII Dożynki Powiatu Ostródzkiego w Ostródzie.  

         Zgodnie z zapowiedzią, w niedzielę 1 września 2024 r. w jarnołtowskim kościele, po wprowadzeniu wieńców dożynkowych i wniesieniu koszy ofiarnych z plonami polskiej wsi, uroczystą celebrą rozpoczęły się dożynki parafialne. Po mszy świętej uroczystości dożynkowe przeniesiono na miejscowe boisko przy stawie, gdzie przy serwowanych pysznych potrawach i wypiekach świętowano do zmroku. Gospodarzem uroczystości był proboszcz ks. dr Jarosław Janowicz, a starostami jarnołtowski sołtys Jarosław Małetka wraz z żona Anetą Małetka. Na dożynki przybył Wójt Gminy Małdyty Marcin Krajewski a uczestniczyły w nich wszystkie sołectwa miejscowej parafii wspierane przez koła gospodyń wiejskich.

         Mieszkańcy parafii mogą być dumni ze sprawnej organizacji, dobrej współpracy, ciekawej oprawy i zabezpieczenia logistycznego nawiązujących do polskiej tradycji uroczystości dożynkowych.

 Warszawa, wrzesień 2024                                     Zbigniew Jerzy Woś

zbigwos[at]gmail[dot]com 

Post scriptum