Część III cyklu “OSP w Jarnołtowie”

         Po zmianach ustrojowych roku 1990 działalność straży ochotniczych w Polsce zostały uregulowane na nowo. Ustawą z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej zdefiniowano na czym polega ochrona przeciwpożarowa, określono uprawnienia członków ochotniczych straży pożarnych, wskazano świadczenia rzeczowe i finansowe oraz  źródła finansowania OSP. Zdecydowano, że  koszty wyposażenia (w tym umundurowania), utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina. Uregulowano jednocześnie, że działające ochotnicze straże pożarne oraz Związek Ochotniczych Straży Pożarnych stają się stowarzyszeniami w rozumieniu ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, z obowiązkiem rejestracji w KRS. W nowej ustawie po raz pierwszy umocowano i zdefiniowano krajowy system ratowniczo-gaśniczy, a udział w nim straży ochotniczych określono jako nie obowiązkowy, a dobrowolny – oparty o umowę cywilnoprawną. W jej treści pominięto także, dotychczasowy, cały rozdział zawierający przepisy karne.

         W chwili wejścia w życie rzeczonej ustawy, prezesem OSP w Jarnołtowie pozostawał Stefan Uselis, wiceprezesem-naczelnikiem Albin Marchlewicz, sekretarzem Andrzej Górak, skarbnikiem Stanisław Uselis, gospodarzem Stefan Smerecki.  OSP Jarnołtowo wpisano do KRS pod numerem 0000189727, nadano NIP 7411978840 oraz REGON 519567311.

         W latach 90 ubiegłego stulecia, corocznie w Małdytach organizowano zawody sprawnościowo bojowe z udziałem ochotniczych straży pożarnych z terenu całej gminy. Jarnołtowscy strażacy, zawsze uczestniczyli w nich i zajmowali trzecie lub czwarte miejsce. Jedynie w roku 1998 OSP z Jarnołtowa uzyskała miejsce pierwsze. Jak podała wówczas miejscowa prasa, w sobotę 27 czerwca zwycięska drużyna wystąpiła w składzie: Sławomir Pieńkowski, Mieczysław Urbański,  Sławomir  Jaceńciuk, Wacław Radzio, Waldemar Nosko, Jarosław Marchlewicz, Andrzej Masarski i Piotr Muszyński.

         W dziesięcioleciu tym OSP Jarnołtowo brało udział w trzech akcjach gaśniczych na terenie Jarnołtowa, likwidując pożar:  29.03.90 r. – młodego lasu, który nastąpił wskutek wypalania traw na pobliskich łąkach; 24.04.94 r. – budynku gospodarczego rodziny Bochno; we wrześniu 94 r. – stodoły ze zbiorami  rodziny Bochno.

         Za długoletnią i aktywną działalność na rzecz ochrony przeciwpożarowej, w  1997 roku Złotym Medalem za Zasługi dla Pożarnictwa odznaczeni zostali: Banaszek Stefan, Tryniszewski Edward i Urbański Mieczysław.  Ponadto wręczono 7 srebrnych i 3 brązowe Medale za Zasługi dla Pożarnictwa.

         W latach 90. do wieczności odeszło 5 zasłużonych ofiarną działalnością na rzecz jarnołtowskiej społeczności strażaków ochotników: 3 maja 1995 r. –  Mieczysław Radomski; 19 maja 1995 r. – Franciszek Pawlicki; 23 lutego 1998 r. – Józef Smerecki; 31 maja 1998 r. – Maksymilian Zielaziński i 6 lipca 1998 r. – Stefan Uselis. Żegnano ich uroczyście z strażackimi honorami.

         7 maja 1998 r., pierwszy raz po reformie powiatów, OSP w Jarnołtowie została skontrolowana przez Powiatową Straż Pożarną w Ostródzie. Z zagadnień technicznych jednostka otrzymała ocenę bardzo dobrą, a operacyjnych dobrą.

         5 marca 1999 r. odbyło sie zebranie sprawozdawczo wyborcze na którym wybrano nowy skład Zarządu OSP: prezes – Albin Marchlewicz, wiceprezes –  Wiesław Małetka, naczelnik – Waldemar Marchlewicz, skarbnik – Stanisław Uselis, sekretarz – Grzegorz Marchlewicz, członek zarządu – Stefan Banaszek. Na dzień zebrania do straży należało 27 członków ochotników.

         22 lutego 2001 r. odbyło sie roczne zebranie sprawozdawczo wyborcze, na którym podsumowano dorobek roku ubiegłego. Na stanowisko wiceprezesa, w miejsce ustępującego Wiesława Małetki wybrano Sławomira Pieńkowskiego.          

         W piątek 1 czerwca 2001 r. w Wielkim Dworze miał miejsce Gminny Zjazd Ochotniczych Straży Pożarnych. W trakcie zjazdu wybrano Zarząd Gminny Związku OSP, do którego wszedł przedstawiciel Jarnołtowa Grzegorz Marchlewicz, oceniono działalność jednostek OSP i określono zadania na następną kadencję. W trakcie zjazdu prezes jarnołtowskiej OSP Albin Marchlewicz odznaczony został “Złotym Znakiem Związku” – odznaczeniem nadawanym nielicznie, bo strażakom z 50-letnim stażem.

 W sobotę 30 czerwca 2001 roku, w Jarnołtowie odbyły się gminne zawody sportowo-pożarnicze OSP. Wzięło w nich udział sześć drużyn strażackich dorosłych i trzy drużyny młodzieżowe. Wśród dorosłych zwyciężył Wielki Dwór, wśród drużyn młodzieżowych Małdyty. Po zakończonych zawodach zorganizowano piknik z grochówką i ognisko.

         W 2002 roku za aktywny udział w ochotniczej działalności pożarniczej Złote medale za Zasługi dla Pożarnictwa otrzymali: Marchlewicz Grzegorz, Tunkiewicz Stanisław, Górak Andrzej, Fałdowski Zbigniew, Małetka Wiesław i Pieńkowski Sławomir.

         Na początku 2004 roku OSP w Jarnołtowie powiększyła się o jedną z pierwszych w gminie drużynę żeńską. Podczas rocznego zebrania Panie złożyły uroczyste ślubowanie i stały się pełnoprawnymi strażakami.

         26 stycznia 2004 r. z uwagi na stan zdrowia z funkcji prezesa zrezygnował Albin Marchlewicz, na stanowisko to wybrany został Stanisław Uselis.

          W roku 2004 odeszło do wieczności trzech strażaków, najpierw gospodarz  jednostki Zbigniew Uselis (*17.01.1958, †13.12.2004) i długoletni strażak Henryk Kucharek (*25.08.1933, †2004), a później 30 grudnia, w wieku 74 lat, wieloletni prezes Albin Marchlewicz (*18.12.1930, †30.12.2004).

          W pierwszej dekadzie nowego stulecia jarnołtowscy strażacy nie uczestniczyli w znaczących akcjach gaśniczych. W 2000 roku brali udział w gaszeniu pożaru budynku gospodarczego przy szkole podstawowej w Gizajnach oraz zabezpieczali wypadek samochodowy w Zajezierzu. W 2003 roku gasili pożar traw w Karczemce, gdzie pożar strawił też pszczelą pasiekę i budynek gospodarczy. Ich możliwości gaśniczo-bojowe w 2006 r. uległy znacznemu wzmocnieniu, kiedy to wysłużony samochów gaśniczy Star 25 został zastąpiony Skanią 81. Ten nowo pozyskany pojazd, zakupiony ze środków gminy, służył wcześniej strażakom w Szwecji. Mimo wielu lat eksploatacji był on nadal sprawny, a jakościowo i technologicznie przewyższał wysłużonego Stara 25. Swój chrzest bojowy, w którym pokazał możliwości przeszedł niebawem, uczestnicząc w gaszeniu pożaru kurnika z drobiem w Jarnołtowie, w gospodarstwie Państwa Błażewiczów.

1 maja 2010 roku w Jarnołtowie odbyły się gminne obchody Dnia Strażaka. Przed nowo wyremontowaną remizą odbyła się uroczysta zbiórka strażacka z udziałem gminnego komendanta OSP Grzegorza Marchlewicza, prezesa OSP w Jarnołtowie Stanisława Uselisa i miejscowego naczelnika OSP Waldemara Marchlewicza. Podczas uroczystości odsłonięto i poświęcono okolicznościową tablicę umieszczoną na głazie kamiennym przy remizie w Jarnołtowie. Tablicę  o treści: „Założycielom i współtwórcom OSP w Jarnołtowie za ich trud na rzecz społeczności. Druhny i Druhowie OSP w Jarnołtowie.  Jarnołtowo, dn. 1.05.2010”.

23 czerwca 2012 roku OSP w Jarnołtowie otrzymała, ufundowany przez wójta Gminy Małdyty, sztandar. Ten opatrzony napisem OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W JARNOŁTOWIE W SŁUŻBIE OJCZYZNY sztandar został przyjęty przez strażaków, jako dowód uznania społeczności gminy dla jarnołtowskich ochotników za ich poświęcenie, odwagę i gotowością do niesienia bezinteresownej pomocy w obliczu zagrożenia. Stał się symbolem i dowodem godności, zaszczytu i honoru. Po mszy świętej w miejscowym kościele,  przed remizą strażacką, w obecności przedstawicieli  władz gminnych, powiatowych i wojewódzkich nastąpiło uroczyste wręczenie Sztandaru. Na co dzień przechowywany jest on w świetlicy wiejskiej w Jarnołtowie.

3 kwietnia 2013 r. po ciężkiej chorobie zmarł Waldemar Marchlewicz (*14.02.1953, †3.04.2013) naczelnik jarnołtowskiej OSP.

         W roku 2014 strażacy poczynili przygotowania zmierzające do włączenia ich jednostki OSP do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Już w marcu część z nich zdała egzaminy teoretyczne i zakwalifikowała się do zajęć praktycznych na kurs ratownika OSP. Wśród pozytywnie zdających i chlubiących się mianem ratownika jest też kapelan jarnołtowskich strażaków ksiądz Jarosław Janowicz. Za koniecznością uzyskania umiejętności ratownika przemawiają obok niebezpiecznych akcji gaśniczych także coraz liczniejsze wypadki samochodowe na  okolicznych drogach.

         3 maja 2014 r. gminne obchody Dnia Strażaka zorganizowano w Jarnołtowie. Uroczystości zapoczątkowała msza święta w jarnołtowskim kościele parafialnym, po której, przed budynkiem miejscowej strażnicy OSP, odbyła się część oficjalna uroczystości prowadzona przez Grzegorza Marchlewicza. Natomiast 28 czerwca 2014 r. w Szymanowie odbyły się gminne zawody strażackie z udziałem pięciu jednostek OSP z terenu gminy. W klasyfikacji generalnej zawodów zwyciężyła reprezentacja Zajezierza przed Wielkim Dworem, a  Jarnołtowo zajęło miejsce trzecie.

         30 kwietnia 2015 r. strażacy uczestniczyli w akcji ratowniczej udzielając pomocy poszkodowanym w wypadku samochodowym na terenie Jarnołtowa przy drodze w kierunku Bądek.

2 maja 2015 r. w Szymanowie, z udziałem reprezentacji OSP Jarnołtowo, odbyły się gminne obchody Dnia Strażaka. Uroczystość poprzedziła msza w miejscowym kościele. W obchodach uczestniczyły jednostki OSP z całej gminy, przedstawiciele samorządu, instytucji patronujących i współpracujących ze strażą oraz lokalna społeczność.

5 lutego 2016 r. odbyło się zebranie sprawozdawczo wyborcze, z udziałem: komendanta Państwowej Powiatowej Straży Pożarnej w Ostródzie mł. bryg. Tomasza Ostrowskiego, wiceprzewodniczącego Rady Gminy Małdyty Mirosława Cymera, komendanta GZOSP Grzegorza Marchlewicza, gminnego radnego Jana Marchlewicza. Przyjęto sprawozdanie z działalności za rok ubiegły, wybrano zarząd OSP w Jarnołtowie w składzie: prezes – Stanisław Uselis, wiceprezes-naczelnik – Radosław Marchlewicz, zastępca naczelnika – Dawid Andrzej Patalon, sekretarz – Marcin Mitkowski, skarbnik – Danuta Elżbieta Uselis, gospodarz – Waldemar Nosko, członek zarządu – ks. Jarosław Janowicz.

         26 lutego 2016 r. w sali konferencyjnej Urzędu Gminy w Małdytach została podpisana umowa rozpoczynająca procedurę włączenia OSP w Jarnołtowie w struktury Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.

Rozkazem Komendanta Głównego PSP z 4 maja 2016 r. Ochotnicza Straż Pożarna w Jarnołtowie została włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Z tej okazji w dniu 25 maja 2016 r. w Jarnołtowie odbyło się, w obecności władz wojewódzkich, powiatowych i gminnych,  uroczyste odczytanie rozkazu, a po nim zaproszono gości na strażacką zabawę.

         W 2016 r. jarnołtowscy strażacy uczestniczyli w obchodach święta Bożego Ciała wystawiając honorową asystę. Asysta, zgodnie z przyjętą tradycją, wystawiana jest corocznie, ale realizują ją każdorazowo, na zmianę, inni strażacy z OSP działających na terenie jarnołtowskiej parafii (OSP Wielki Dwór i OSP Koszajny).

W gminnych zawodach pożarniczych, będących sprawdzianem wyszkolenia i sprawności fizycznej oraz stanu przygotowania i umiejętności do działań ratowniczych, 23 czerwca 2018 r. reprezentacja OSP Jarnołtowo w zespole dorosłych uzyskała pierwsze, a w zespole młodzieżowym drugie miejsce, z pośród reprezentacji strażackich całej gminy.

25.09.2018 r. odnowiono porozumienie umożliwiające udział OSP Jarnołtowo w Krajowym Systemie Ratowniczo Gaśniczym. W Urzędzie Gminy Małdyty umowę-porozumienie podpisali Komendant Powiatowej PSP w Ostródzie bryg. Tomasz Ostrowski, Wójt Gminy Małdyty Marcin Krajewski oraz Prezes OSP Jarnołtowo dh Stanisław Uselis. Porozumienie to dało podstawę dla Komendanta Głównego PSP do wydania decyzji o ponownym włączeniu jarnołtowskiej jednostki do KSRG.

W środę 21 listopada 2018 r. strażak ochotnik jarnołtowskiej OSP Marcin Eugeniusz Mitkowski został odznaczony przez Prezydenta RP Medalem  za Ofiarność i Odwagę. Uroczystość       miała miejsce w Kancelarii Prezydenta RP w Warszawie, gdzie wręczając odznaczenia Prezydent powiedział – nieść bezinteresownie pomoc drugiemu, często z narażeniem życia jest największym poświęceniem. Marcin Mitkowski wracał z Włoch, gdy na drodze w Czechach doszło do wypadku, samochód ciężarowy uderzył w stojący samochód osobowy. Pojazd zaczął się palić, strażak wyciągnął mężczyznę z samochodu, uratował mu życie. O powadze zdarzenia niech świadczy fakt, iż w płonącym samochodzie zginęło na miejscu dwoje  dzieci uratowanego.

W latach 2019-2020 szczęśliwie strażacy nie musieli uczestniczyć w akcjach gaszenia pożarów, ich ofiarność potrzebna była natomiast w usuwaniu skutków anomalii pogodowych i udziale w akcjach ratowniczo zabezpieczających związanych z wypadkami na drogach. Przykładem takiego działania jest udział w usuwaniu skutków wichury na drodze publicznej w miejscowości Sople, w dniu 19 września 2019 r. oraz akcja ratowniczo zabezpieczająca wypadek samochodowy na drodze w miejscowości Zajezierze, w dniu 13 listopada 2020 r.

27 września 2020 r. Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza jarnołtowskiej OSP uczestniczyła w zajęciach i szkoleniu z zakresu ratownictwa wysokościowego. Druhowie poznali techniki zjazdowe oraz podstawowe węzły ratownicze. Po szkoleniu zorganizowano spotkanie integracyjne przy ognisku.

7 marca 2021 r. w Jarnołtowie z udziałem przedstawicieli OSP Małdyty i Wielki Dwór oraz funkcjonariusza PSP odbyło się szkolenie z zakresu neutralizowania pożaru instalacji dymowo-kominowych. Na wybudowanej atrapie komina przeprowadzono praktyczny test wykorzystania lancy kominowej FireTechnic 4/10.

Rok 2021 przyniósł nowe wyzwania, kraj pogrążyła pandemia okropnego wirusa. Według danych z trzeciego kwartału 2021 roku w Polsce łączna liczba zakażonych przekraczała 2,8 miliona osób, zmarło ponad 75 tys. osób (za Puls Medycyny z 6.08.2021). Chcąc nieść pomoc w przeciwdziałaniu pandemii, 17 marca 2021 r. strażacy jarnołtowskiej OSP włączyli się do ogólnopolskiej akcji informacyjnej na temat szczepienia przeciw, pochodzącemu z rodziny koronawirusów, wirusowi SARS-COV-2 wywołującemu chorobę Covid-19. Odwiedzali  mieszkańców swojej i okolicznych wsi, przekazując im ulotki informacyjne i wyjaśnienia co do sposobu rejestracji do szczepienia.

W sobotę 26 czerwca 2021 roku o godzinie 10:00 na boisku sportowym w Szymanowie rozpoczęły się Zawody Sportowo-Pożarnicze Gminy Małdyty. W wyniku wielogodzinnej rywalizacji i zmagań reprezentacja OSP z Jarnołtowa, zarówno w drużynie dorosłych jak i młodzieżowej, uzyskała pierwsze miejsce.  

12 lipca 2021 r. w powiecie ostródzkim odnotowano anomalie pogodowe, przejawiające się intensywnymi opadami deszczu i silnymi podmuchami wiatru. Te nadzwyczajne warunki pogodowe nie ominęły Jarnołtowa, gdzie wiatr powalił wiele drzew, uszkodził liczne dachy budynków oraz zerwał linie elektroenergetyczne. Ochotnicy jarnołtowskiej OSP, wykorzystując sprzęt specjalistyczny, niezwłocznie przystąpili do usuwania skutków kataklizmu, uczestniczyli też w ewakuacji dotkniętego wichurą obozu harcerskiego w m. Wenecja.

W ostatnich latach aktywność miejscowej straży zdominowały akcje polegające na usuwaniu skutków wypadków drogowych i anomalii pogodowych, a także innych zagrożeń jak np. usuwanie owadów błonkoskrzydłych. Jednostka wyjeżdżała do zdarzeń około 30 razy w ciągu roku kalendarzowego.

         W przeciagu opisywanych wyżej lat nastąpiła pokoleniowa wymiana ochotników. Optymizmem przy tym napawa fakt, iż nowych osób chcących nieść pomoc, w Jarnołtowie nie brakuje – o czym świadczy liczna drużyna młodzieżowa. Natomiast podstawowym marzeniem strażaków jest nowy samochód pożarniczy, gdyż posiadana czterdziestoletnia Skania 81 w każdej chwili może odmówić posłuszeństwa w działaniu.

         Aktualnie, na dzień 1 sierpnia 2021 r. do OSP w Jarnołtowie należy 38 strażaków ochotników, w tym 10 kobiet.  Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza liczy 16 osób. Uprawnienia ratownika, z wymaganymi szkoleniami, ubezpieczeniem i badaniami lekarskimi, posiada 18. strażaków.

         Jarnołtowskim Zarządem OSP kieruje prezes – Stanisław Uselis, a w skład zarządu wchodzą jeszcze: wiceprezes-naczelnik – Radosław Marchlewicz, zastępca naczelnika – Dawid Andrzej Patalon, sekretarz – Adrian Kargin, skarbnik – Danuta Elżbieta Uselis, gospodarz – Jarosław Małetka, członek zarządu – Ireneusz Marchlewicz.

Warszawa, sierpień 2021 r.                                 Zbigniew Jerzy Woś